คำถามที่ว่า “ประตูบ้าน เปิดเข้า หรือเปิดออกดี ?” อาจจะเรียกได้ว่า เป็นอีกหนึ่งปัญหาโลกแตกที่อาจหาข้อยุติได้ยากยิ่งนัก เนื่องจากแต่ละคนมีความเชื่อที่แตกต่างกันออกไป บ้างก็เชื่อฮวงจุ้ย บ้างก็เชื่อสถาปนิก บ้างก็ทำตาม ๆ กันมาด้วยความคุ้นชิน สำหรับเนื้อหาชุดนี้ “บ้านไอเดีย” มาช่วยไขข้อข้องใจโดยนำข้อดีของแต่ละวิธี เพื่อให้ผู้อ่านได้เปรียบเทียบและพิจารณานำไปใช้กันเอง และไม่เพียงแค่ประตูหลักของบ้านเท่านั้น เนื้อหาชุดนี้ยังแนะนำถึงประตูห้องต่าง ๆ ภายในบ้าน ทั้งประตูห้องน้ำ ห้องนอนและรั้วบ้านด้วยครับ
ติดตามผู้เขียน : อภิสิทธิ์ สุธาประดิษฐ์
ลักษณะของประตูเปิดเข้า คือ การเปิดแบบผลักเข้าไปข้างใน ข้อดีหลัก ๆ ของวิธีการนี้ จะช่วยป้องกันการเปิดชนผู้อื่นที่อยู่ภายนอก เราจะเห็นความสำคัญของการชนกันก็ต่อเมื่ออยู่ร่วมกันหลาย ๆ คน เช่น ประตูของห้องคอนโดมิเนียม โรงแรม ประตูประเภทนี้จะเลือกวิธีเปิดเข้าทั้งหมดครับ เพราะหากเปิดออก กรณีมีบุคคลอื่นเดินผ่านหน้าห้องอาจชนกับประตูในขณะเปิดได้
สำหรับบ้านเดี่ยวที่อยู่อาศัยกันเป็นครอบครัวเล็ก ๆ จะไม่ได้รับผลกระทบนี้มากนัก แต่ก็นิยมนำฟังก์ชันการเปิดเข้าร่วมกับห้องนอน ห้องน้ำ และประตูหน้าบ้าน ส่วนห้องที่ไม่เหมาะกับการเปิดเข้า เป็นห้องเก็บของ, ประตูหลังบ้าน, ประตูห้องครัว และห้องที่มีพื้นที่แคบมาก ๆ อาทิ ห้องน้ำที่จำเป็นต้องมีสุขภัณฑ์วางไว้บริเวณหน้าประตู การเปิดเข้าอาจทำให้ใช้งานยากหรือชนสุขภัณฑ์หากคำนวณขนาดไว้ไม่รอบคอบ
ปัญหานี้แก้ได้ด้วยประตูเปิดออก หรือ ประตูบานเลื่อน
ลักษณะของประตูเปิดออก คือ ผู้ใช้จะดึงประตูกลับเข้าหาตัวเองก่อน เมื่อเข้าผ่านประตูไปแล้ว ทำการปิดประตูจากด้านใน วิธีการนี้จะช่วยให้การใช้พื้นที่ภายในห้องต่าง ๆ เป็นไปอย่างโปร่งโล่งมากยิ่งขึ้น เพราะการเปิดเข้าจะกินพื้นที่ภายในขณะเปิด แต่การเปิดออกจะไม่ส่งผลกระทบใด จึงเหมาะอย่างยิ่งที่จะใช้ร่วมกับห้องแคบ ๆ อาทิ ห้องเก็บของ ห้องน้ำ และเหมาะมากที่สุดคือประตูหลักหน้าบ้าน
ลักษณะการเปิดออกจะไม่เหมาะกับพื้นที่เสี่ยงที่ก่อให้เกิดการชนกัน เช่น ประตูห้องคอนโดมิเนียม หรือ ห้องนอนภายในบ้านที่อยู่ใกล้กัน อาจก่อให้เกิดอุบัติเหตุชนกันกับผู้อยู่อาศัยอื่น ๆ , ห้องน้ำรวม, หรือห้องสาธารณะต่าง ๆ
ความปลอดภัยเป็นคุณสมบัติหลัก ๆ ของการมีประตูบ้าน อยากให้ผู้อ่านนึกถึงภาพยนต์แอคชั่น เมื่อมีผู้บุกรุกต้องการจะบุกเข้ามาภายในบ้าน หากไม่สามารถเปิดประตูเข้ามาได้จะใช้วิธีกระโดดถีบเพื่อพังประตูเข้ามา การกระโดดถีบที่แรงอาจทำให้ประตูพังเข้าไปได้ แต่หากประตูเปิดออก โดยปกติจะมีพื้นต่างระดับเป็นตัวกั้นทำให้ไม่สามารถผลักประตูเข้ามาได้ ตรงจุดนี้จะช่วยป้องกันโจรได้อีกทางครับ
ส่วนข้อเสียของการเปิดออกในด้านความปลอดภัยจากขโมย บานพับประตูจะโผล่ออกนอกบ้าน ซึ่งอาจเป็นจุดที่โจรสามารถงัดเข้าบ้านได้ แตกต่างจากการเปิดเข้า ประตูจะเรียบสนิทไปกับวงกบ มองไม่เห็นบานพับเลยครับ อย่างไรก็ตามวิธีการนี้ โจรจะใช้เวลานานกว่าการใช้แรงถีบและจำเป็นต้องใช้อุปกรณ์เสริม เช่น เครื่องตัด โดยรวมแล้วจะยุ่งยากกว่าวิธีการแรก
อีกหนึ่งประเด็นที่สมาชิกบ้านไอเดีย ได้แสดงความคิดเห็นกันค่อนข้างเยอะ กับกรณีเกิดเหตุไฟไหม้บ้าน หากเปิดประตูเข้า การหนีออกจากบ้านจะทำได้ยากกว่า เพราะหากเกิดเหตุขึ้นมาจริง ๆ ระยะเวลาที่ต่างกันแค่เสี้ยววินาทีอาจหมายถึงชีวิตได้เลยครับ
การออกแบบประตูเปิดเข้า เมื่อปิดประตูบ้าน ประตูจะอยู่เหนือกว่าพื้นบ้านเล็กน้อย ตรงจุดนี้ทำให้เกิดช่องว่างเล็ก ๆ เมื่อมีลมพัดเข้าสู่บ้าน ช่องว่างเล็ก ๆ นี้เองจะเป็นตัวรับฝุ่นเข้าบ้าน ส่งผลให้บ้านของเราเกิดฝุ่นผงดินหรือมลพิษต่าง ๆ เข้ามาได้ง่าย ในทางกลับกัน ประตูแบบเปิดออก ระดับของประตูบ้านจะอยู่ต่ำกว่าพื้นภายในบ้าน ทำให้สามารถปกปิดได้มิดชิดกว่าการเปิดเข้า จึงช่วยกันฝุ่น กันแมลง และกันมลพิษได้อีกทาง
บ้านไทยสมัยก่อนที่มีลักษณะเปิดเข้า จึงแก้ไขปัญหานี้ด้วยธรณีประตู แต่ธรณีประตูไม่ได้รับความนิยมในยุคปัจจุบัน นั่นเป็นเพราะการใช้งานที่ก่อให้เกิดอุบัติเหตุ สะดุดหกล้มได้ง่าย หากไม่ระมัดระวังขณะก้าวเดิน อีกทั้งยังไม่เอื้อต่อการใช้งานหากบ้านมีผู้สูงอายุอีกด้วยครับ
สมาชิกบ้านไอเดียหลายท่านให้เหตุผลว่า ประตูหน้าบ้านเป็นทางเข้า หากเปิดเข้าจะให้ความรู้สึกต้อนรับมากกว่าเปิดออก ทำให้ผู้เขียนเองจินตนาการไปถึงประตูบ้านลักษณะบานคู่ที่ใช้ร่วมกับบ้านหลังใหญ่ ส่วนใหญ่แล้วจะเลือกวิธีการเปิดเข้า ซึ่งจะให้ความรู้สึกโอ่อ่า หรูหรากว่าเปิดออกอย่างรู้สึกได้ชัด ส่วนในทางฮวงจุ้ย ผู้เขียนเองศึกษาศาสตร์ฮวงจุ้ยมาจากหลายอาจารย์ อาจารย์บางท่านให้เหตุผลว่า การเปิดเข้าจะช่วยดึงกระแสเข้ามาภายในบ้านได้ กระแสที่ว่านี้ก็คือพลังงานลม แต่เหตุผลดังกล่าวนี้ ในมุมมองของผู้เขียนเองจะไม่เห็นด้วยทั้งหมด เพราะทั้ง 2 กรณี มีลมเข้าเท่า ๆ กัน
การเปิดประตูเข้า ลมจะเข้าขณะเปิดประตูก็จริง แต่ขณะปิดกลับมา ลมจะถูกขับออก ส่วนกรณีประตูแบบเปิดออก ลมจะออกก่อนขณะเปิดประตู แต่เมื่อปิดประตูกลับมา ลมจะเข้า คำตอบของกระแสลมที่ซินแสแนะนำกัน พิจารณาแล้วจึงคิดว่าไม่มีผลต่อกันครับ เหตุผลด้านความรู้สึกถึงการต้อนรับ จึงมีน้ำหนักกว่ามาก
อีกหนึ่งเหตุผลสำคัญตามหลักฮวงจุ้ยจีน (แต่ไม่มีผลกับประเทศไทย) ชาวจีนและชาวยุโรป นิยมออกแบบประตูบ้านลักษณะเปิดเข้า เนื่องจากลักษณะทางภูมิศาสตร์ของประเทศจีนและยุโรปมีหิมะในบางฤดูกาล หากออกแบบประตูบ้านลักษณะเปิดออก จะไม่สามารถเปิดประตูบ้านได้ในกรณีที่มีหิมะตกลงมาหน้าบ้าน การเปิดเข้าจึงเป็นวิธีการที่ดีที่สุด
หิมะหนาขนาดนี้ หากเปิดออกจะไม่สามารถเปิดประตูได้เลย
แต่ทั้งนี้ก็ไม่ได้หมายความว่า การเปิดประตูออกจะไม่ส่งผลดีด้านความรู้สึกเลย สมาชิกบ้านไอเดียท่านหนึ่งให้คำตอบที่น่าสนใจไว้ว่า กรณีประตูหน้าบ้านเปิดออก จะช่วยให้สามารถเปิดประตูรับลมชิล ๆ ได้กว้างกว่าประตูเปิดเข้า โดยผู้อยู่อาศัยภายในจะไม่รู้สึกว่ามีอะไรมากีดขวางจึงทำให้รู้สึกโปร่ง สบายตาขณะอยู่ในบ้าน
เพราะทั้ง 2 วิธีนี้ ไม่ได้มีคำตอบที่ถูกต้องทั้งหมด แต่ละวิธีมีข้อดีและข้อเสียที่แตกต่างกัน แต่หากให้ผู้เขียนแนะนำตามประสบการณ์ที่ได้ออกแบบบ้านมาหลายหลัง และได้อยู่อาศัยมาหลายรูปแบบ หากเป็นบ้านเดี่ยว บ้านเรือนทั่วไปในประเทศไทย ประตูหน้าบ้านเลือกเปิดออกจะสอดคล้องกับวิถีชีวิตและสภาพภูมิอากาศแบบประเทศไทยและใช้งานสะดวกกว่ามากกว่าครับ แต่แนะนำให้เลือกประตูที่มีส่วนประกอบของกระจกใสบางส่วน เพื่อสามารถมองเห็นภายนอกได้ จะป้องกันการเปิดชนกัน
หากเป็นห้องนอนควรใช้วิธีเปิดเข้า เพื่อจะได้ป้องกันการเปิดประตูชนกันภายในบ้าน อีกทั้งหากเกิดเหตุการณ์ไม่คาดคิดภายในห้องนอน สมาชิกภายในบ้านท่านอื่น ๆ จะสามารถเข้ามาช่วยได้ทันท่วงที นอกจากห้องนอนแล้ว ห้องนั่งเล่น ห้องน้ำในห้องนอน ยังเหมาะกับการเปิดเข้า แต่หากเป็นประตูหลังบ้าน ประตูห้องครัว เปิดออกจะสะดวกกว่าครับ เพราะโดยปกติห้องครัวหรือหลังบ้าน อาจมีสมาชิกภายในบ้านกำลังทำงานบ้าน ทำอาหาร หากเปิดเข้าอาจเกิดอุบัติเหตุกับผู้ที่กำลังทำงานอยู่ภายในห้องดังกล่าวได้ นอกจากนี้ ประตูห้องครั ควรอย่างยิ่งที่จะเลือกใช้บานกระจก (ใช้บางส่วนได้) เพื่อให้ผู้อยู่ภายนอกมองเห็นและมั่นใจได้ว่า จะไม่มีใครกำลังยกหรือถืออุปกรณ์ใด ๆ หลังประตู มิเช่นนั้นอาจเกิดอุบัติเหตุภายในบ้านได้ครับ
แต่หากเป็นที่อยู่อาศัยประเภทอื่น ๆ เช่น ทาวน์เฮ้าส์, ห้องแถว, คอนโดมิเนียม, ห้องภายในโรงแรม ควรอย่างยิ่งที่จะเลือกประตูเปิดเข้า เนื่องจากลักษณะการใช้งานที่ต้องมีบุคคลอื่นเดินผ่านได้ การเปิดเข้าจะช่วยป้องกันการชนกันได้เป็นอย่างดีครับ
อย่างไรก็ตาม เนื้อหาดังกล่าวนี้ ได้บอกข้อดี ข้อเสีย รวมทั้งวิเคราะห์ข้อมูลต่าง ๆ เพื่อเป็นส่วนประกอบให้ผู้อ่านได้เลือกตัดสินใจ ถนัดแบบไหนก็สามารถเลือกใช้ได้ตามความเหมาะสมได้เลยครับ
